سفارش تبلیغ
صبا ویژن

لطفا آثار تربیتی روزه را بیان بفرمایید. ممنون

روزه ابعاد گوناگونى دارد و آثار فراوانى از نظر مادى و معنوى در وجود انسان مى‏گذارد که از همه مهم‏تر «بعد اخلاقى و فلسفه تربیتى» آن است.

آثار تربیتى‏
1. تلطیف روح‏
روح انسان، همواره در حال تدبیر بدن است و بدن بدون تدبیر روح، مانندکشتى بدون ناخدا است. در ماه رمضان، به دلیل امساک از خوردن و آشامیدن و محدود کردن آن به ساعاتى مشخص و نیز کنترل حواس (مانند چشم، گوش و تمامى مجارى ورود اطلاعات به درون ذهن)، فراغت روح و نفس بیشتر فراهم مى‏شود. فعالیت روح براى پرداخت به امور مادى و دنیوى کاهش مى‏یابد و امکان پرداخت به امور معنوى بیشتر مى‏شود. در نتیجه روح از لطافت بیشترى برخوردار مى‏گردد.
2. تقویت اراده‏
خداوند برنامه روزه دارى را به گونه‏اى تنظیم کرده است که انسان باید در ساعت معیّنى، از خوردن و آشامیدن بپرهیزد و در ساعت خاصى، مى‏تواند آزادانه بخورد و بیاشامد و از لذت‏هاى حلال استفاده کند.
ملزم شدن انسان‏ها به اجراى دقیق این برنامه و تکرار آن طى یک ماه، تمرین بسیار مناسبى است براى عادت دادن نفس به امورى، غیر از آنچه در ماه‏هاى دیگر عادت کرده بود و این عمل، عزم و اراده انسان را تقویت مى‏کند.
3. کنترل غرایز
روزه‏دار باید در حال روزه - با وجود گرسنگى و تشنگى از غذا و آب وسایر لذات (از قبیل لذت جنسى)، چشم بپوشد و ثابت کند که او همچون حیوانات، در بند اسطبل و آب و علف نیست. او مى‏تواند زمام نفس را به دست گیرد و بر هوس‏ها و شهوت‏هاى خود مسلّط شود و این امر باعث مى‏گردد که غرایز به کنترل او در آید و علاوه بر این، در بهره ورى از آنها تعدیلى به وجود آید. خلاصه اینکه روزه، انسان را از عالم حیوانى ترقى داده و به جهان فرشتگان صعود مى‏دهد.
تقوا و پرهیزگارى در تربیت اخلاق اسلامى یک مسلمان، نقش بسیار مهمى دارد و براى رسیدن به این صفت شایسته، بهترین عبادت روزه است. قرآن درباره آن مى‏فرماید: «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»؛ بقره (2)، آیه 183.؛ یعنى، نتیجه و علّت غایى روزه، تقوا از محارم الهى است.
وقتى پیامبرصلى الله علیه وآله در خطبه «شعبانیه»، فضایل ماه رمضان و روزه را برشمرد، امیرمؤمنان على‏علیه السلام پرسید: بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: «الورع عن محارم اللَّه»؛ عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 266. ؛ «پرهیز و اجتناب از معاصى و گناهان است». بنابراین روزه، عامل بازدارنده از گناه و عامل سرکوب کننده نفس عصیانگر است. شخص با عمل به این دستور الهى، به خوبى روح تقوا و پرهیزگارى را در خویش زنده مى‏کند؛ زیرا با روزه، اصلاح نفس و تربیت آن، آسان‏تر مى‏شود؛ زیرا گرسنگى و دیگر محرومیت‏هاى روزه، شعله‏هاى سرکش غریزه‏هاى حیوانى و هواهاى نفسانى را خاموش مى‏سازد.
پر شدن شکم زمینه بسیارى از ناهنجارى‏ها و تحریک شهوات، غوطه‏ورى در حرام و ظهور خواهش‏هاى باطل در نفس مى‏شود؛ چنان که در حدیثى آمده است: «انى اخاف علیکم من البطن والفرج»؛ بحار، ج 1، ص 368.؛ «من از شکم و شهوت بر شما بیمناک هستم». اگر شکم عفیف باشد و به قدر ضرورت اکتفا کند و از حرام و شبهه بپرهیزد، بدون شک دامن نیز عفیف مى‏شود. عفت این دو عضو، زمینه بسیار خوبى براى نشاط معنوى و صفاى دل و باطن خواهد شد.
4. روحیه ایثار و نوع دوستى‏
انسان موجودى اجتماعى است و انسان کامل، کسى است که در همه ابعاد وجودى رشد کند. روزه، بعد اجتماعى انسان را در کنار سایر ابعاد او رشد مى‏دهد؛ بدین صورت که درس مساوات و برابرى در میان افراد اجتماع است. با عمل به این دستور مذهبى، افراد متمکن وضع گرسنگان و محرومان اجتماع را به طور محسوس در مى‏یابند و به دنبال آن درک، به این نتیجه مى‏رسند که باید به فکر بیچارگان و محرومان باشند. اگر توجه به حال گرسنگان، جنبه حسّى و عینى پیدا کند، اثر بیشترى دارد و روزه به این موضوع مهم اجتماعى، رنگ حسّى مى‏دهد. با رشد این بعد اجتماعى، انسان نسبت به هم‏نوعان خود بى تفاوت نمى‏شود و دردهاى فراگیر اجتماعى (مانند فقر و گرسنگى) را حس مى‏کند و مصداق این سخن حکیمانه سعدى مى‏شود که:

بنى‏آدم اعضاى یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوى به درد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار

به راستى اگر کشورهاى ثروتمند جهان و اغنیا، چند روز از سال روزه بدارند و طعم گرسنگى را بچشند، باز هم این همه گرسنه در جهان خواهد بود؟! آیا میلیون‏ها انسان با سوء تغذیه و کمبود مواد غذایى مواجه خواهند شد؟!

اولین دیدگاه را شما بگذارید واجبات ،

 گامها و...   

مشخصات مدیر وبلاگ

ویرایش

لوگوی دوستان



ویرایش

طراحی پوسته توسط تیم پارسی بلاگ